“(Kime)  neyi  harcayacaklarını  soruyorlar. De ki: “Yapacağınız harcama; ana-baba, en yakınlar, yetimler, çaresizler ve yolda kalmışlar için olsun.” Hayır için yaptığınız her şeyi bilen Allah’tır.”(Bakara 2/215)

Peygamberimize sorulan soruda dikkat çeken neyin harcanacağı sorulmakta iken Cenab-ı Hakkın nereye harcanacağını açıklamasıdır. Demek ki, neyin harcandığındansa, nerelere harcandığı daha önemlidir. Zira herkesin infak edeceği şey ve miktar değişmektedir, fakat verilmesi gereken yerler bellidir. Allah-u Teala daha önceki kitaplarda da hayır yapılacak kimseleri yine aynı şekilde bildirmiştir; “Bir gün İsrailoğulları’ndan söz aldık “Allah'tan başkasına kul olmayacaksınız; ananıza babanıza, size yakınlığı olanlara, yetimlere ve çaresizlere iyi davranacaksınız. İnsanlarla güzel konuşacak, namazı tam kılacak ve zekâtı vereceksiniz” dedik. Pek azınız dışında hepiniz yan çizerek sözünüzden döndünüz.”(Bakara 2/83)

“Ana-babaya”(Bakara 2/215)

Ayette Anne ve Babaya infak edilmesi emredilmektedir. Anne babaya yardım yapmak ise; küçük yaşlardan itibaren, onlar tarafından bakılan evlatlarına zor gelecektir. Anne baba da hep vermeye alışkın olduğundan bu durum onlara da zor gelecektir. Alışkanlıklara ters olan bu durum kimse kırılmadan sonuçlanacak incelikte aşılması gereken bir imtihandır.

“En yakınlara”(Bakara 2/215)

En yakınlarımız sıkıntılarımızı paylaşan kimselerdir. Bu da zor bir imtihandır. Zira insanın eline bir imkan geçse önce en yakınlarıyla değil, daha önce kendisine uzak olan kimselerle paylaşmak ister. Bu duruma dikkat etmeli ve sıkıntılı günlerde bırakmayan yakınlar ferahlık zamanlarında bırakılmamalıdır.

“Yetimlere, çaresizlere ve yolda kalmışlara”(Bakara 2/215)

Ayetin devamında yetimler, miskinler ve yolda kalmışlara yardım edilmesi emredilmektedir. Arap toplumunda annesi olmayanlar da aynı kelime ile ifade edilir. Dolayısıyla ayette annesi olmayan ve babası olmayan ya da her ikisi de olmayan çocuklara yardımdan bahsedilmektedir. Miskin/çaresiz işsiz kalmış kimse ve yolda kalmışlara yardım etmek çok önemlidir zira bu kimseler dertlerini kolayca anlatamaz ve yalnız kalmış kimseler olarak yardıma muhtaç kalmışlardır.

“Siz hayır olarak ne yapsanız, Allah onu bilir.”(Bakara 2/215)

Anlaşılması gereken her kime yardım edilirse edilsin karşılığını yardım edilen kişiden değil Cenab-ı Hak’tan beklemenin önemidir. Zira insanlar genellikle kendilerine yapılan iyilikleri çabuk unutur, unutmasa bile yapılanların karşılığını veremez durumda olabilir. Cenab-ı Hak ise yapılan iyiliklere karşılığını kat kat artırarak hem bu dünyada hem de ahirette kat kat arttırarak verendir. Allah rızası için yapılan iyiliklerin zerresi dahil hiç birisi boşa gitmeyecektir; “Lokman: "Oğulcuğum! İşlediğin şey, bir hardal tanesi ağırlığında olsa, bir kayanın içinde veya göklerde yahut yerin derinliklerinde bulunsa, Allah onu ortaya çıkarır. Allah latiftir; en ince ayrıntıyı bilir, habirdir; her şeyin iç yüzünü bilir.”(Lokman 31/16)