Bakara Suresi 260. Ayetin Tefsiri

وَاِذْ قَالَ اِبْرٰه۪يمُ رَبِّ اَرِن۪ي كَيْفَ تُحْيِ الْمَوْتٰىۜ قَالَ اَوَلَمْ تُؤْمِنْۜ قَالَ بَلٰى وَلٰكِنْ لِيَطْمَئِنَّ قَلْب۪يۜ قَالَ فَخُذْ اَرْبَعَةً مِنَ الطَّيْرِ فَصُرْهُنَّ اِلَيْكَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلٰى كُلِّ جَبَلٍ مِنْهُنَّ جُزْءًا ثُمَّ ادْعُهُنَّ يَأْت۪ينَكَ سَعْيًاۜ وَاعْلَمْ اَنَّ اللّٰهَ عَز۪يزٌ حَك۪يمٌ۟

"Birgün İbrahim dedi ki: “Rabbim! Ölüleri nasıl dirilttiğini bana gösterir misin?” Allah: “Yoksa inanmadın mı?” dedi. (İbrahim): “Hayır, inandım da içimin yatışması için!” dedi. “Öyleyse dört kuş tut, kendine alıştır, sonra (kes, parçala ve) her dağın başına onlardan birer parça koy. Daha sonra onları çağır, bütün güçleriyle sana geleceklerdir. Şunu bil ki üstün olan ve doğru karar veren Allah’tır.” dedi."(Bakara 2/260)

 

Hz. İbrahim yeniden yaratılışın nasıl olduğunu merak etmiş ve Cenab-ı Hakka sormuştur. Hz. İbrahim insanların yeniden dirilişini sormaktadır, Cenab-ı Hak ona kuşlarla cevap vermektedir. Allah-u Teala insanın yaratılışını şöyle anlatmaktadır: "İnsanı çamurundan oluşan bir özden yarattık. Sonra onu karar-ı mekînde nutfe (döllenmiş yumurta) haline getirdik. Sonra o nutfeyi alaka  yaptık. O alakayı bir çiğnem et parçası yaptık. O et parçasını kemikler haline getirdik. Sonra kemikleri etle donattık"(Müminun 23/12-14) ayetin bu kısmına kadar tüm canlıların yaratılışı aynı kurala tabidir; ayetin devamında insanın ruhun üflenmesi (bilginin ona yüklenmesi) ile diğer canlılardan farklı yaratıldığı şöyle ifade ediliyor; "sonra onu başka yaratık haline getirdik. Yaratıcıların en güzeli olan Allah pek yücedir. Daha sonra sizler  öleceksiniz. Sonra kıyamet günü diriltilip kaldırılacaksınız."(Müminun 23/14-16) İnsanı diğer canlılardan farklılaştıran ruh ile birlikte şu üç özelliği kazanmaktadır; "Sonra dengesini kurmuş ve ona ruhundan  üflemiştir. Bu sebeple size dinleme, görme yetenekleri ve gönüller vermiştir. Ne kadar  az şükrediyorsunuz"(Secde 32/9)

İnsanın yaratılışı, bir anne ve babadan dünyaya gelmesi, annesi ve babası ölmüş olan insanlığın tekrar diriliş ile ilgili akıllarda soru işareti olmaktadır. Hz. İbrahim Allah'ın her şeyi bir kanuna göre yarattığını bilmekte ve yeniden yaratılışı da bu sebeple sorup araştırmaktadır. Bu olay ilmin ancak böyle araştırma ile elde edileceğinin bir örneğidir. Cenab-ı Hakk da Hz. İbrahim'in 4 kuşu kendisi çağırınca gelecek şekilde alıştırmasını, kesip parçalarını dağların tepesine ayrı ayrı koymasını sonra da onları çağırmasını emretmiştir. Bir kuşun parçaları ne kadar fazla olursa olsun yine vücuda bir kuş olarak toplanıp gelecektir. Kuş bitkiler ve hayvanlar arasındaki geçişi temsil eden, oluştuğu yumurta hem tohumun topraktaki özelliklerini hem de ana rahminde oluşan ceninin özelliklerini gösteren bir ara varlıktır.  Kıyamet günü insanlarla birlikte diğer canlılar da dirilecektir. Allah-u Teala şöyle buyuruyor; "Ve vahşi hayvanlar toplandığı zaman"(Tekvir 81/5) “Kımıldayan tüm canlılar, iki kanadıyla uçan tüm kuşlar, sizin gibi birer topluluktur  -ümmet-  Bu kitapta hiçbir eksik yoktur. Sonra bütün bunlar Rablerinin huzurunda toplaşacaklar.” (Enam 6/38) “Göklerde ve yerdeki tüm canlılar Allahın ayetlerindendir. O dilediği zaman onları toplamaya kadirdir.”(Şura 42/49) İşte bu sebeple örnekte bir kuş verilmiştir, zira kuşların ve insanların dirilmesi aynıdır. Allah-u Teala şöyle buyuruyor; "Allah ölüden diriyi, diriden de ölüyü çıkarır. Ölümünden sonra yeri canlandırır. Siz de yerden o şekilde çıkarılacaksınız."(Rum 30/19) Hz. İbrahim'in tepelere bıraktığı kuşlar da aynı insan gibi tekrar dirilmiştir. Bunlar tıpkı ilk insanın yaratılması gibi bitki gibi yaratılmışlardır.  Allah-u Teala şöyle buyuruyor; "Yaratmayı başlatan, sonra da tekrarlayan odur. Tekrar yaratmak onun için daha da basittir. Göklerde ve yerde en üstün örnekler  onunkilerdir. O güçlüdür, doğru karar verir."(Rum 30/27) 1) "De ki: “Rabbim insaflı olmayı emretmiştir. Her secde yerinde yüzünüzü doğrudan ona çevirin , yalnız Allah’a boyun eğerek ona dua edin. Sizi nasıl başlattıysa dönüşünüz de öyle olacaktır.”(Araf 7/29)

Her canlı uyuyup uyandığında uyumadan önceki bilgileri unutmamış olur. Canlılar uyandığı zaman uyumadan önceki hallerine devam eder, sahipli köpekler sahiplerinin yanına giderler. Ölüm de aynı uyku gibidir. Ayetteki örnekte de parçaları ayrı yerlerde olan kuşların ölmeden evvel alıştıkları sahipleri tekrar dirildiklerinde çağırdığı gibi onun yanına geliyorlar. İnsan, hayvan ve bitkinin yaratılışında aynı kanunlar geçerlidir.  İşte insan da ölüp toprak olduktan sonra Cenab-ı Hak tarafından tekrar diriltilecekleri gün topraktan kalkar kalkmaz Rablerinin çağrısına koşacaktır.