Bakara Suresi 78. Ayetin Tefsiri

وَمِنْهُمْ اُمِّيُّونَ لَا يَعْلَمُونَ الْكِتَابَ اِلَّٓا اَمَانِيَّ وَاِنْ هُمْ اِلَّا يَظُنُّونَ

 "Onların bir kısmı ümmîdir ; Kitab’ı değil onunla ilgili kurguları  bilir ve sadece tahmin yürütürler."(Bakara 2/78)

Ümmi

Ümmiyyun, "ümmiler" demektir. "Üm" anne, "Ümmi" anadan doğduğu gibi kalmış, bilgi ve eğitim açısından yeterli bir seviyeye gelmemiş kişi demektir. Kişi bildiğinin alimi, bilmediğinin ümmisidir. Yani bir insan a meselesini bilir ama b meselesinde yetkin değildir. Herkes alimdir; bildiği şeyler farklıdır, herkes cahildir; bilmediği şeyler farklıdır.

Ümminin ne olduğu, tefsirlerde tartışılmıştır. Oysa bu ayet; "Onlar kitabı bilmezler(la yalemul kitabe)" ifadesiyle bu kavramın tanımını yapmıştır. Ümmi; Allah'ın kitabını yeterince bilmeyen, bu konuda tam bilgi sahibi olmayan kimse demektir.

Emaniyye; kuruntu, tatmin, kulaktan dolma şeyler demektir. Bu kelimeye kitabı "anlamadan okumak" manası da verilmiştir. "illa emaniyye" ifadesi, ümmilerin, bir takım kuruntular, herkesin "doğru" zannettiği yaygın kabuller dışında , kitaptan okuyup bilgi sahibi olduğu konular olmadığını anlatmaktadır. Bakara 78.ayet, Tevrat'ı bilmedikleri için, din diye temelsiz şeylere inanan kimseleri (ümmi) eleştirmekle birlikte, ayetin hükmü bizim için de geçerlidir.

Örneğin biz Müslümanlar, bugün kuranı sevap için okuyoruz. Sevap için okunduğunda; çok sayfa okumak, cüz bitirmek, hatim yapmak esastır ki burada "anlamak", "bilgi sahibi olmak", "amel etmek" geri plana atılmıştır. Oysa kuran, sevap için değil, anlayıp amel etmek için okunur. Kişi anlayarak okuduğunda, dini kendisine "din" adı altında anlatılan şeyleri, Allah'ın ayetlerine götürerek denetleme imkanına kavuşur.