Süleymaniye Vakfı MealiKIYAME
(Kıyame 75/1)
لَٓا اُقْسِمُ بِيَوْمِ الْقِيٰمَةِۙ
Yok. Kıyamet /mezardan kalkış[*] gününe yemin ederim.
[*] Kıyamet ayağa kalkma ve kalkış demektir. Kıyamet günü, insanların yeniden dirilip kabirlerinden kalktığı gündür.
(Kıyame 75/2)
وَلَٓا اُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ
Yok. Kendini alabildiğine kınayan kişiye de yemin ederim.
(Kıyame 75/3)
اَيَحْسَبُ الْاِنْسَانُ اَلَّنْ نَجْمَعَ عِظَامَهُۜ
İnsan, kemiklerini bir araya toplayamayacağımızı mı sanıyor?
(Kıyame 75/4)
بَلٰى قَادِر۪ينَ عَلٰٓى اَنْ نُسَوِّيَ بَنَانَهُ
Evet toplarız, parmak uçlarını bile eski hali ile eşitlemenin ölçüsünü koyan biziz.
(Kıyame 75/5)
بَلْ يُر۪يدُ الْاِنْسَانُ لِيَفْجُرَ اَمَامَهُۚ
Aslında insan, ilerisinde de günah işlemek ister.
(Kıyame 75/6)
يَسْـَٔلُ اَيَّانَ يَوْمُ الْقِيٰمَةِۜ
"Kıyamet /mezardan kalkış günü ne zaman?[*]" diye sorar.
[*] Şeytanın Allah’tan kendini, Kıyamet gününe kadar yaşatmasını istemesi, yaşatılacağını öğrenince de doğru yolun üstünü oturup, orada olanları saptırmak için elinden geleni yapacağını söylemesi (A’raf 7/14-17) bundandır. Yoldan çıkan herkes, aynı davranışı gösterir.
(Kıyame 75/7)
فَاِذَا بَرِقَ الْبَصَرُۙ
Gözler çakmak çakmak olunca,
(Kıyame 75/8)
وَخَسَفَ الْقَمَرُۙ
ay tutulmuş,
(Kıyame 75/9)
وَجُمِعَ الشَّمْسُ وَالْقَمَرُۙ
güneş ile ay bir araya getirilmiş olur.
(Kıyame 75/10)
يَقُولُ الْاِنْسَانُ يَوْمَئِذٍ اَيْنَ الْمَفَرُّۚ
İnsan o zaman: "Kaçacak yer nerede?" der.
(Kıyame 75/11)
كَلَّا لَا وَزَرَۚ
Hayır, artık sığınılacak yer kalmamıştır.
(Kıyame 75/12)
اِلٰى رَبِّكَ يَوْمَئِذٍۨ الْمُسْتَقَرُّۜ
O gün, varıp durulacak yer Rabbinin huzurudur.
(Kıyame 75/13)
يُنَبَّؤُا الْاِنْسَانُ يَوْمَئِذٍ بِمَا قَدَّمَ وَاَخَّرَۜ
O gün insana, neye öncelik verdiği neyi ertelediği tek tek bildirilir.
(Kıyame 75/14)
بَلِ الْاِنْسَانُ عَلٰى نَفْسِه۪ بَص۪يرَةٌۙ
Aslında insanın kendisi, kendi aleyhine görgü şahididir.
(Kıyame 75/15)
وَلَوْ اَلْقٰى مَعَاذ۪يرَهُۜ
Özürlerini sayıp dökse de bir şey değişmez.
(Kıyame 75/16)
لَا تُحَرِّكْ بِه۪ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِه۪ۜ
Sen onunla (indirilen ayetle) bir an önce hükmetmek için dilini (o ayetle) harekete geçirme[*]
[*] Taha 20/114.
(Kıyame 75/17)
اِنَّ عَلَيْنَا جَمْعَهُ وَقُرْاٰنَهُۚ
Onu (benzer ayetlerle[1*]) birleştirmek ve bir kur’an /ayet kümesi haline getirmek bizim işimizdir[2*].
[1*] Al-i İmran 3/7.
[2*] İsra 17/106.
(Kıyame 75/18)
فَاِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْاٰنَهُۚ
Onu kur’an /ayet kümesi haline getirdiğimizde onun ayet kümesine uy.
(Kıyame 75/20)
كَلَّا بَلْ تُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَۙ
Hayır (yanlış yapıyorsunuz)!, bir an önce elinize geçecek şeyleri seviyorsunuz.
(Kıyame 75/21)
وَتَذَرُونَ الْاٰخِرَةَۜ
Ahireti bir kenara bırakıyorsunuz.
(Kıyame 75/22)
وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَاضِرَةٌۙ
O gün birtakım yüzler parlaktır.
(Kıyame 75/23)
اِلٰى رَبِّهَا نَاظِرَةٌۚ
Rablerine /Sahiplerine bakmaktadır.
(Kıyame 75/24)
وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ بَاسِرَةٌۙ
O gün bazı yüzler de asıktır.
(Kıyame 75/25)
تَظُنُّ اَنْ يُفْعَلَ بِهَا فَاقِرَةٌۜ
Onlar da bel kemiklerinin kırılacağını sanacaktır.
(Kıyame 75/26)
كَلَّٓا اِذَا بَلَغَتِ التَّرَاقِيَۙ
Hayır, hayır! Can boğaza gelip köprücük kemiklerine dayandığı zaman:
(Kıyame 75/27)
وَق۪يلَ مَنْ۔ رَاقٍۙ
"Kim okuyucu? (buna okusun!)" denir.
(Kıyame 75/28)
وَظَنَّ اَنَّهُ الْفِرَاقُۙ
Halbuki o şahıs, ayrılık vaktinin geldiğini anlamıştır.
(Kıyame 75/29)
وَالْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِۙ
Bir bacağı diğerine dolaşmıştır.
(Kıyame 75/30)
اِلٰى رَبِّكَ يَوْمَئِذٍۨ الْمَسَاقُۜ۟
O gün varılacak yer Rabbinin huzurudur.
(Kıyame 75/31)
فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلّٰىۙ
O, doğruları kabul etmemiş ve onların arkasında durmamıştı[*].
[*] Âyetin metninde geçen salli = صَل ‘nin türediği es-salât = الصَّلَاة kelimesinin kök anlamı, bir şeyi bırakmamak ve sürekli arkasında olmaktır. (Lisan’ul-Arab) Burada verilen emir, Allah'ın verdiği görevleri, onun rızası için sürekli yapmaktır. Her müslümanın hiç aksatmadan yapması gereken tek ibadet namaz olduğu için ona salat denir.
(Kıyame 75/32)
وَلٰكِنْ كَذَّبَ وَتَوَلّٰىۙ
Ama yalan söyleyip sırt çevirmişti.
(Kıyame 75/33)
ثُمَّ ذَهَبَ اِلٰٓى اَهْلِه۪ يَتَمَطّٰىۜ
Sonra da çalım satarak ailesine gitmişti.
(Kıyame 75/34)
اَوْلٰى لَكَ فَاَوْلٰىۙ
Sana layık olan budur, layık olan bu!
(Kıyame 75/35)
ثُمَّ اَوْلٰى لَكَ فَاَوْلٰىۜ
Evet, sana layık olan budur, layık olan bu!
(Kıyame 75/36)
اَيَحْسَبُ الْاِنْسَانُ اَنْ يُتْرَكَ سُدًىۜ
İnsan başıboş bırakılacağını mı sanıyor?
(Kıyame 75/37)
اَلَمْ يَكُ نُطْفَةً مِنْ مَنِيٍّ يُمْنٰىۙ
Ölçülendirilen bir meniden oluşan döllenmiş bir yumurta değil miydi?
(Kıyame 75/38)
ثُمَّ كَانَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوّٰىۙ
Sonra kan pıhtısı görüntüsünde rahme asılı hale geldi, arkasından Allah şeklini verip[*] organlarını tamamladı.
[*] halaka = خَلَقَ fiilinin kök anlamı düzgün şekil vermektir. (bkz. Müfredat)
(Kıyame 75/39)
فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْاُنْثٰىۜ
Böylece ondan (insandan) çiftleri; erkeği ve dişiyi oluşturdu.
(Kıyame 75/40)
اَلَيْسَ ذٰلِكَ بِقَادِرٍ عَلٰٓى اَنْ يُحْيِيَ الْمَوْتٰى
Bunları yapan, ölüleri diriltmenin ölçüsünü koyamaz mı?
